Gebouwen met een verwarmings-, warmtepomp en/of koelinstallatie vanaf 290 kW nominaal vermogen moeten vanaf 2026 beschikken over een zogenaamd gebouwautomatisering- en controle systeem, afgekort GACS-systeem. Vrij vertaald bestaat dit systeem naar mijn mening uit:
- een gebouwbeheersysteem (d.w.z. een klimaatcomputer of GBS) waarmee de installaties van een gebouw op basis van een aantal regelvoorwaarden automatisch worden gestuurd en bewaakt. De gebruiker/beheerder of energiecoördinator heeft op afstand toegang tot dit systeem via remote control en kan hiermee analyseren, controleren en bijsturen waar noodzakelijk;
- een energie-monitoringssysteem (EMS) waarmee de energiestromen binnen het gebouw (o.a. aardgas en elektriciteit) continue geregistreerd en bewaakt worden en verwerkt worden in overzichtelijke dashboards.
- een energie- coördinator welke vanuit de organisatie is benoemd om beleid te maken, projecten te initiëren en optimalisaties door te voeren vanuit de genoemde twee applicaties (GBS en EMS).
Het GBS en het EMS systeem kunnen los van elkaar gebruikt worden. De vertaling van data en informatie naar concrete vervolgacties, maatregelen en projecten door de energie- coördinator is hierbij van groot belang. Achterliggend doel is om -met deze tooling- ook daadwerkelijk energie te gaan besparen en de CO2 -uitstoot structureel terug te brengen.
Het doel van de Overheid is dat alle gebouwen in 2050 emissieloos zijn. Om dit te bereiken zal de Wet- en regelgeving voortdurend worden aangepast en aangescherpt.
Advies voor de gebouweigenaar
Advies om voor te bereiden en in te richten in 2025:
Om te kunnen voldoen aan de huidige eisen van de EPDBIII is het verstandig om dit jaar de GBS-systemen (lees: regeltechniek) van uw vastgoed- portefeuille dusdanig in te richten, of te vervangen, zodat vanaf volgend jaar alle klimaatinstallaties vanaf afstand beheerd en bewaakt kunnen worden. Bijvoorbeeld door middel van een overkoepelende webapplicatie. Eenvoudig te benaderen. Het is hierbij logisch om met de grotere gebouwen te beginnen (van groot naar klein) en vanuit één vast concept te werken (denk bijvoorbeeld aan; één fabrikaat, vaste opbouw beeldplaatjes, heldere regelstrategie en functionele omschrijving). Uw technische partner kan u hierbij ondersteunen.
Naast de GBS systemen krijgt het EMS- systeem ook een nadrukkelijke functie. Het EMS wordt ookwel EBS genoemd en is al enige tijd een Erkende maatregel (GA1) van RVO. Veel gebouw- eigenaren hebben om deze reden de applicatie voor energie-monitoring al ingericht. Het is dan goed om na te gaan of dit systeem onderhoud nodig heeft (komt alle data binnen?) en ook voorzien is van een module om uw gebouwen onderling te kunnen benchmarken (bijvoorbeeld in volgorde van CO2-uitstoot per m2 BVO). Heeft u nog geen EMS? Dit kan alsnog relatief eenvoudig ingericht worden door de meetdata van uw energieaansluitingen (slimme meters met EAN code) actief te koppelen en samen te voegen in een energiemonitorings- programma. Uw technische partner kan u hierbij ondersteunen.
De Overheid stelt technische eisen aan een installatie welke voldoet aan de GACS norm. Er is in de markt nog enige onduidelijkheid over de exacte interpretatie hiervan. Om alvast een globaal beeld te krijgen van de technische randvoorwaarden heeft RVO een checklist opgesteld. Deze kan gebruikt worden als eerste analyse voor uw gebouw.
Samengevat:
Dit jaar:
- de functie energie- coördinator binnen uw organisatie beleggen;
- uw (grotere) GBS systemen inrichten en onderbrengen in een webapplicatie voor beheer op afstand;
- uw EMS controleren op goede werking en wellicht uitbreiden met management dashboards;
- de Checklist van RVO gebruiken om na te gaan of uw klimaatinstallatie voldoet aan (toekomstige) voorwaarden.
Succes!
Peter Rolf.
10 februari 2025